Onder de loep: het Torhoutse klimaatplan
02 Februari 2023
Als Groene fractie keken we al een hele tijd uit naar het klimaatplan dat het lokaal bestuur zou voorleggen naar aanleiding van het burgemeestersconvenant. Alle voorstellen die we de laatste maanden deden en die klimaat of milieu aanbelangden werden immers op de lange baan geschoven met een oproep tot geduld en de zin: ‘we zijn volop bezig met de opmaak van ons klimaatplan’.
Hoe staat Torhout er nu eigenlijk voor?
Voor we het nieuwe plan bespreken, moeten we het even over de huidige stand van zaken hebben. Torhout ondertekende het burgemeestersconvenant 2020, een document dat de intentie weergeeft om lokaal inspanningen te doen om het klimaat te bevorderen. Het bereik van het Burgemeestersconvenant gaat echter verder dan slechts een intentieverklaring. Ondertekenaars verbinden zich ook tot een reeks stappen (nulmeting, opvolging data) en moeten daar dan verslag over uit te brengen. Zo kunnen ze dus op hun daden gecontroleerd te worden. Omdat het lokaal bestuur Torhout vond dat ze alleen te weinig slagkracht hebben, werd de klimaatgroep Noord-West-Vlaanderen opgericht met een aantal omliggende gemeenten.
Zo konden bepaalde doelen als regio aangepakt worden en andere lokaal. Via de ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2020 werd bvb. het doel vooropgesteld om in 2020 20% CO2-reductie te bereiken (t.o.v. 2011). We waren echter nog in blijde verwachting van de resultaten hiervan. Inmiddels hadden we immers ook al het Burgemeestersconvenant 2030 ondertekend, de opvolger van de eerste versie en tevens ook veel ambitieuzer.
Klimaatplan
De klimaatgroep Noord-West-Vlaanderen publiceerde nu zijn klimaatplan, met zowel regionale als lokale doelen en acties. Daarin waren ook de resultaten opgenomen van het vorige plan. En die bleken dra-ma-tisch. We streefden naar 20% CO2-reductie. Met de hele groep haalden we 5%, als we Torhout alleen bekijken zelfs maar 4%.
Dan zou je verwachten: we maken een heel ambitieus plan met concrete doelen en acties waar we meteen invliegen! Helaas… onze fractie bleef erg op zijn honger zitten.
Zo wil men een klimaattoets ontwikkelen, waaraan alle acties kunnen afgetoetst worden op hun effectiviteit. Op die manier kunnen we bij elke actie goed inschatten wat de impact zal zijn op bvb. de CO2 uitstoot van onze stad. Goed idee zou je denken. Maar er werd niemand aangeduid om die actie op te nemen en de deadline? 2030! We zijn met onze fractie van mening dat meten, weten is. Anders zijn we bezig met natte vinger werk. En dat heeft ons de laatste jaren duidelijk niet veel vooruitgeholpen. Bovendien bestaan dergelijke klimaattoetsen al: waarom telkens opnieuw het warme water willen uitvinden en tijd verliezen?
Er wordt in het algemeen heel erg gerekend op subsidies van hogere overheden. Streven naar maximale subsidiëring is uiteraard deel van goed bestuur, maar alle investeringen daarvan laten afhangen is misschien té gemakkelijk. Bovendien hebben duurzame investering steeds een groot terugverdieneffect.
Voor een landbouwstad als Torhout viel het ons ook op dat er geen enkele concrete actie werd opgenomen om de landbouw te helpen. Nochtans zijn de landbouwers de eersten die de gevolgen van de klimaatverandering zullen voelen: men voorspelt voor Torhout voor 37% van de landbouwoppervlakte droogtestress. De landbouwers verdienen meer hulp en begeleiding!
Torhout heeft als stad de mogelijkheid om mensen bij grote bouwprojecten via de omgevingsvergunning te verplichten aan energiedelen te doen. Dit zou een zeer sociale maatregel zijn om burgers die bvb. huren en zelf geen zonnepanelen kunnen leggen, toch te helpen bijdragen aan het klimaat. Het stadsbestuur vindt dit echter iets voor de hogere overheden en te moeilijk te handhaven. Onze Groen-fractie vindt dat vooral paraplupolitiek en een gemiste kans om daar in te grijpen waar mogelijk.
We missen over het algemeen ook ambitie om als bestuur een voorbeeldrol op te nemen, bvb. door zelf aan energiedelen te doen, zelf te investeren in klimaat (ipv enkel op subsidies te rekenen) en duurzaamheid op te nemen in de gunningscriteria voor eigen aankopen.
Amendementen
Amende-watte? Amendementen zijn voorstellen die je als gemeenteraadslid kan doen om letterlijk toe te voegen aan een document, hier bvb. het klimaatplan. We dienden er vijf in.
-
Klimaattoetsen gebruiken die er al zijn (bvb. Vlaamse Milieu Maatschappij)
-
Energiedelen verplichten bij grote projecten via omgevingsvergunning
-
Stadsbestuur dat zelf aan energiedelen doet met burgers
-
Duurzaamheid opnemen in de gunningscriteria van het stadsbestuur
-
Stadsdistributie verduurzamen
Enkel de laatste twee werden, onder een iets andere omschrijving, weerhouden. Op die manier hadden we als Groene fractie het plan toch al iets verscherpt.
Klimaatplan: Ja/Neen/Onthouden?
Helaas bleef, ook met die twee toevoegingen, het plan als geheel voor ons niet ambitieus en concreet genoeg. Elke actie voor het klimaat is een goede, elke stap vooruit telt. Tegen het plan zijn kunnen we dus niet, maar vinden we het voldoende? Neen. Daarom besloot onze fractie toch om zich te onthouden bij de goedkeuring van het plan.