Op 23 juni is het ‘Dag van de mantelzorg’. Eén op de vijf Vlamingen zijn mantelzorger (Vanderleyden & Callens, 2012). In Vlaanderen zijn er dat naar schatting 800.000, voor Torhout zo’n 4.100. Ze zijn de belangrijkste schakel in de vermaatschappelijking van de zorg. Op de dag van de mantelzorger gooit iedereen met complimentjes en schouderklopjes op sociale media. Mantelzorgers verdienen echter meer maatschappelijke waardering dan dat! Onze gemeentelijke mantelzorgpremie van 38€ per maand schiet niet alleen schromelijk tekort voor de werkelijk gemaakte kosten en het inkomensverlies dat gepaard gaat met langdurige zorg voor een naaste, het gaat ook voorbij aan de andere noden die mantelzorgers hebben. Mantelzorgers hebben nood aan informatie, goede en betaalbare psychosociale ondersteuning, lotgenotencontact en tijd voor zichzelf (bvb. via oppasdiensten of respijtzorg). Uit recent onderzoek door Samana (het vroegere ziekenzorg) blijkt dat bij 52% van de mantelzorgers de grootste angst erin bestaat zelf ziek te worden. Niet omwille van hun eigen gezondheid, maar wel omdat ze dan niet weten wie voor hun naaste zou kunnen zorgen, er is geen plan B, ze kunnen nergens op terugvallen.   Tijdens deze corona-epidemie is die angst vanzelfsprekend alleen toegenomen. Bovendien vallen mantelzorgers ook hier vaak weer uit de boot. Niemand dacht bvb aan het ter beschikking stellen van mondmaskers voor mantelzorgers van risicopatiënten toen er een groot tekort was. Bovendien zorgt onder meer het sluiten van de dagcentra voor een extra zware belasting in deze periode. De Vlaamse regering voorziet in de begroting slechts een groei van 2,5% voor de thuiszorgdiensten. Dit is amper genoeg om de groei aan patiënten aan te kunnen. Dit betekent dat hun zorgbezoeken nog meer beperkt zullen worden in aantal of in tijd en bijgevolg de mantelzorgers weer extra zorg op zich moeten nemen. Torhout is bovendien een snel vergrijzende gemeente, wat onvermijdelijk zorgt voor een stijging in het aantal mantelzorgers. In de omgevingsanalyse (bevraging van de Torhoutenaren naar aanleiding van de laatste gemeenteraadsverkiezingen) lazen we volgende noden: Maximale inzet op thuiszorg, met als doel de zorgvrager zo lang als mogelijk thuis te laten wonen. Ondersteuning informele zorg (vb. respijtzorg: tijdelijk ontlasten mantelzorger) Toewerken naar een dementievriendelijke gemeente: Een ‘dementievriendelijke’ gemeente vertrekt vanuit de noden en de behoeften van zijn inwoners met dementie, hun familie en mantelzorgers. Goede samenwerking nastreven tussen alle professionele actoren samen met de informele Zorgverleners. Toch leidde dit niet tot het concreet opstellen van een mantelzorgplan om mee te nemen in de meerjarenplanning. Bij de voorstelling van deze meerjarenplanning op de gemeenteraad van 16 december 2019 stelde gemeenteraadslid Sien Lagae van onze Groen-fractie dit tekort reeds aan de kaak. De repliek van onze burgemeester was toen als volgt: ‘De mantelzorgpremie is hier al hoog, de buddy’s die ingezet worden tegen eenzaamheid kunnen ook eens bij een mantelzorger langsgaan en mantelzorgers kunnen altijd een koffietje gaan drinken in ‘’t Centrum’. Dit ontwijkende antwoord toont aan dat het bestuur de verschillende noden bij mantelzorgers niet voldoende kent of niet voldoende ernstig neemt. Beiden zijn even zorgwekkend. Het wordt dus alwéér geen prioriteit voor het bestuur. Nochtans tonen onze buurgemeenten Lichtervelde en Kortemark aan dat het anders kan. Maandelijks is er een mantelzorgcafé in het dienstencentrum. Dit brengt lotgenoten samen voor een informatief en een informeel gedeelte, terwijl de zorgbehoevende opvang kan krijgen aan huis of in het dagcentrum. Ook in Torhout is dit mogelijk! ’t Centrum of de cafetaria van het woonzorgcentrum vormen ideale locaties om zo’n mantelzorgcafé te organiseren. Een samenwerking met dagcentrum de Oase en een oppasdienst voor zorgbehoevende kan ervoor zorgen dat mantelzorgers met een gerust hart kunnen deelnemen. Op de gemeenteraad van 22 juni, daags voor de ‘Dag van de mantelzorger’ pleit de Groen-fractie weer voor de ontwikkeling van een duidelijke en pragmatische visie op mantelzorgers en voor de ontwikkeling van concrete acties, zoals het starten met een mantelzorgcafé. Zoveel mantelzorgers zorgen voor Torhoutenaren, het wordt tijd dat Torhout zorgt voor zijn mantelzorgers! Sien Lagae, juni 2020